Vitamin A là gì?
Vitamin A (retinol) là chất tan trong mỡ, muốn tiêu hoá và hấp thu Vitamin A cần phải có sự tham gia của chất khoáng và mỡ (lipit), có thể tích trữ trong cơ thể và không cần phải cung cấp bổ sung hằng ngày. Vitamin A có 2 loại: Vitamin A alcohols, là hình thức Vitamin A đầu tiên và caroten là chất chuyển biến thành Vitamin A trong cơ thể, có thể lấy được từ thức ăn động vật và thức ăn thực vật.
Vitamin A là một chất dinh dưỡng thiết yếu cho con người. Nó không tồn tại dưới dạng một hợp chất duy nhất, mà dưới một vài dạng khác nhau.
Khi được sản xuất thành thuốc, Vitamin A có thể được phối hợp với các vitamin khác hay riêng lẻ. Thuốc chứa Vitamin này thường ở dạng viên nang mềm, viên nang cứng hay có khi là dung dịch uống, siro.
Tác dụng của Vitamin A
- Trong cơ thể Vitamin A tham gia vào hoạt động thị giác, giữ gìn chức phận của tế bào biểu mô trụ. Trong máu Vitamin A dưới dạng retinol sẽ chuyển thành retinal. Trong bóng tối, retinal kết hợp với opsin (là một protein) để cho rhodopsin là sắc tố nhạy cảm với ánh sáng ở võng mạc mắt, giúp võng mạc nhận được các hình ảnh trong điều kiện thiếu ánh sáng. Sau đó, khi ra sáng rhodopsin lại bị phân huỷ cho opsin và trans-retinal, rồi trans-retinal vào máu để cho trở lại cis-retinol.
- Vitamin A mà chủ yếu là acid retinoic còn là chất cần thiết cho hoạt động của biểu mô, làm bài tiết chất nhày và ức chế sự sừng hóa.
Lượng hấp thụ cần thiết mỗi ngày
Nhu cầu Vitamin A theo từng đối tượng như sau:
- Uống bổ sung Vitamin A cho trẻ nhỏ từ 6 – 59 tháng tuổi : Tổ chức Y tế Thế giới đưa ra khuyến cáo rằng tất cả các trẻ nhỏ từ 6 – 59 tháng tuổi cần được bổ sung Vitamin A nếu như việc thiếu hụt Vitamin A là một vấn đề sức khỏe cộng đồng nơi trẻ nhỏ đang ở.
- Uống bổ sung Vitamin A cho trẻ nhỏ từ 1 – 5 tháng tuổi: Tổ chức Y tế Thế giới chưa đưa ra khuyến cáo về việc bổ sung Vitamin A cho trẻ nhỏ từ 1 – 5 tháng tuổi. Trong 6 tháng đầu sau khi sinh, phụ nữ nên cho con bú sữa mẹ để đảm bảo sự tăng trưởng, phát triển và sức khỏe tối ưu.
- Uống bổ sung Vitamin A cho phụ nữ đang mang thai: Mặc dù phụ nữ đang mang thai có thể có nguy cơ thiếu hụt Vitamin A tuy nhiên việc uống bổ sung Vitamin A là điều không nên làm do hàm lượng Vitamin A cao trong các loại thuốc uống bổ sung có thể ảnh hưởng xấu đến thai nhi. Phụ nữ đang mang thai nên bổ sung Vitamin A qua chế độ ăn của mình. Tuy nhiên, ở những khu vực việc thiếu hụt Vitamin A là một vấn đề sức khỏe cộng đồng, phụ nữ mang thai có thể uống bổ sung Vitamin A nhưng ở liều thấp.
- Phụ nữ đang cho con bú thì trong 6 tháng đầu, mỗi ngày tăng thêm 2500 IU, còn 6 tháng sau thì chỉ cần tăng thêm 2000 IU.
- Đàn ông trưởng thành mỗi ngày cần hấp thu 500 IU ( đơn vị quốc tể) thì sẽ không bị thiếu.
- Phụ nữ trưởng thành cần tăng cường Vitamin A tới 4000 IU.
Chú ý:
- 1 IU = 0,3 microgam.
- Tham khảo chỉ dẫn của thầy thuốc tuỳ theo tình hình sức khoẻ riêng.
Chu kì bổ sung
Đề nghị bổ sung theo chỉ dẫn của thầy thuốc hằng ngày.
Bổ sung Vitamin A vào thực phẩm được xem xét như là một giải pháp lâu dài để phòng chống thiếu hụt vi chất dinh dưỡng nói chung và phòng chống thiếu Vitamin A nói riêng. Giải pháp này đã được thực hiện và thành công ở nhiều nước: như tăng cường Vitamin A vào đường (các nước Trung Mỹ), dầu ăn (Philippines, Indonesia), mỳ ăn liền, thức ăn nhanh (Thái Lan).
>> Xem thêm: Nước ta chưa có 1 thành phố đúng nghĩa mà chỉ là các thị trấn khổng lồ
Nước ta đã có những nghiên cứu thử nghiệm tăng cường Vitamin A vào đường, vào bột mì, vào thức ăn bổ sung (bột dinh dưỡng) cho trẻ em, chứng minh cải thiện tình trạng Vitamin A người sử dụng.
Nguồn thức ăn chứa Vitamin A
Vitamin A được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm, nó tồn tại trong thực phẩm có nguồn gốc động vật dưới dạng retinol, còn trong thực vật dưới dạng carotene (tiền Vitamin A).
- Vitamin A trong hoa quả và rau củ: Rau lá màu xanh đậm, Khoai lang; Cà rốt; Bí đỏ; Ngô vàng; Xoài; Đu đủ…Các loại rau lá vàng và trái cây màu vàng.
- Vitamin A từ nguồn động vật : Gan; Trứng; Sữa bò…
- Vitamin A từ các loại dầu: Dầu cọ đỏ, Dầu gan cá…
Mỗi loại dưới đây chứa ít nhất 0,15 mg (tương đương với 150 microgam hay 500 IU) Vitamin A hay beta carotene trên 1,75-7 oz. (50-200 g).
- Gấc (betacarotene có trong màng bao hạt gấc)
- Dầu cá (μg 53%)
- Gan (bò, lợn, gà, cá, gà tây) (6500 μg 722%)
- Cà rốt (835 μg 93%)
- Lá bông cải xanh (800 μg 89%) – Hoa cải bông xanh có ít hơn
- Khoai lang (709 μg 79%)
- Cải lá xoăn (681 μg 76%)
- Bơ (684 μg 76%)
- Rau bina (469 μg 52%)
- Bí ngô (369 μg 41%)
- Cải bắp không cuốn (333 μg 37%)
- Dưa gang (169 μg 19%)
- Trứng gà, vịt (140 μg 16%)
- Mơ (96 μg 11%)
- Đu đủ (55 μg 6%)
- Xoài (38 μg 4%)
- Hoa cải bông xanh (31 μg 3%)
- Đỗ (38 μg 4%)
- Củ cải đường
- Bí đỏ
- Cà chua
Các dạng caroten từ các nguồn thức ăn thông thường là không độc hại.
Nhóm người cần bổ sung Vitamin A
Những người hấp thu chất béo kém lâu ngày, như những người mắc bệnh đường tiêu hoá, cắt bỏ một phần ruột, dạ dày thường bị thiếu Vitamin A. Những trưòng hợp này thường xảy ra ở trẻ dưới 5 tuổi, chủ yếu do ăn uống không đủ.
Vitamin A là chất dinh dưỡng quan trọng đổi với những người phải đeo kính lâu ngày hoặc những người phải ngồi trước màn hình máy tính nhiều thời gian.
Phụ nữ mang thai và đang cho con bú cũng rất cần bổ sung tăng cường vitamin A.
Thiếu Vitamin A
Khi cơ thể thiếu Vitamin A, nguy cơ nhiễm trùng tăng cao và khi nhiễm trùng, cơ thể cũng sẽ cần thêm Vitamin A, càn gây nên thiếu hụt Vitamin A trầm trọng. Do vậy, trẻ em có thể bị mắc trong một vòng luẩn quẩn giữa việc bị thiếu hụt Vitamin A – nhiễm trùng và tỉ lệ tử vong trẻ em tăng cao.
Thiếu Vitamin A trong thời gian dài sẽ dẫn đến chứng mắt khô và chứng quáng gà, thậm chí còn dẫn đến bị mù.
Quá lượng Vitamin A
Do Vitamin A hòa tan trong chất béo, việc thải lượng dư thừa đã hấp thụ vào từ ăn uống là khó khăn hơn so với các Vitamin hòa tan trong nước như các Vitamin B và C (các Vitamin tan trong nước khi dư thừa thì được cơ thể tự đào thải qua bài tiết hoặc tiêu hoá). Do vậy, quá liều có thể dẫn tới ngộ độc Vitamin A. Nó có thể gây buồn nôn, vàng da, dị ứng, chứng biếng ăn, nôn mửa, nhìn mờ, đau đầu, tổn thương cơ và bụng, uể oải và thay đổi tính tình.
Việc dư thừa Vitamin A cũng có thể khiến một lượng lớn Vitamin A tích tụ trong gan và gây nên tác dụng phụ như sưng xương, loét miệng, thay đổi thị giác và sự nhầm lẫn. Việc uống nhiều rượu cũng có thể làm gia tăng độc tính.
Dị ứng, sốt nóng, ỉa chảy, đau đầu, các triệu chứng trên sẽ mất dần sau 6 tiếng đồng hồ.
Nghiên cứu gần đây chỉ ra lượng hấp thụ Vitamin A cao có tương quan với tỷ trọng khoáng chất thấp của xương (loãng xương).
Bài tổng hợp 1. Vitamin A là gì? Thông tin đầy đủ về Vitamin A là bài viết đầu tiên( được đánh dấu 1. … trong chuyên mục vitamin. Trong Chuyên mục này, Phố Ẩm Thực sẽ cố gắng cung cấp cho bạn đọc thông tin về các loại vitamin cơ bản.
Vigiac.com Cảm ơn sự ghé thăm của bạn!
Trả lời